Αποτίμηση του Δεκέμβρη από τον Άκη Γαβριηλίδη

Δημοσιεύθηκε στο indy 31.12.2008

Έχει περάσει μικρό μόνο διάστημα από τα γεγονότα, και νομίζω ότι μπορούμε ήδη να κάνουμε μια αποτίμηση όσων γράφτηκαν εδώ με βάση όσα προέκυψαν στο διάστημα αυτό.
Θα αρχίσω από τη μεριά μου την αποτίμηση με βάση το ερώτημα «τι συγκεκριμένα καινούργιο έφερε η εξέγερση».
Η απάντηση που δίνω εγώ, σε γενικό επίπεδο, είναι ότι η εξέγερση έφερε για πρώτη φορά στο πολιτικό προσκήνιο ένα καινούριο κοινωνικοπολιτικό υποκείμενο (που είναι ταυτόχρονα μη-υποκείμενο), έναν καινούριο τρόπο πολιτικής δράσης και μια νέα λογική: το πλήθος (multitude). Αυτό προφανώς είναι που κρύβεται πίσω από τις κουκούλες, ή μάλλον όχι μόνο πίσω αλλά και μπροστά, δίπλα –κατά μία έννοια, αυτό είναι οι ίδιες οι κουκούλες. Όπως έλεγε ο υποδιοικητής Μάρκος, το πλήθος έκρυψε το πρόσωπό του για να το δούμε. Και όπως φαίνεται, το είδαμε –και με το παραπάνω.
Δεύτερον, έφερε αυτήν εδώ την απολύτως πολυπρισματική συζήτηση, όπου άνθρωποι οι οποίοι ως τώρα δεν έμπαιναν καθόλου στον κόπο να σκεφτούν και να μιλήσουν γι’ αυτά τα ζητήματα, πήραν το λόγο και άρχισαν να ανταλλάσσουν και να ακούνε (αρκεί να δει κανείς τον αριθμό των επισκέψεων σε αυτό εδώ το θρεντ και να τον συγκρίνει με οτιδήποτε άλλο είχε γραφτεί στο σχεδόν νεκρωμένο αυτό σάιτ προηγουμένως).

Όποιος όμως βρίσκει ότι τα παραπάνω είναι υπερβολικά αφηρημένα ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο μη ικανοποιητικά, δεν έχει παρά να βγάλει το μπλοκάκι του και να αρχίσει να σημειώνει μερικά μόνο από τα μέχρι τώρα άμεσα και απτά αποτελέσματα που έφερε η εξέγερση:

... Συνέχεια...

1) Ο Προκόπης Παυλόπουλος δήλωσε ότι τη δεύτερη μέρα των διαδηλώσεων έδωσε εντολή στην αστυνομία να αυτοσυγκρατηθεί διότι «το ύψιστο αγαθό που οφείλουν να διαφυλάσσουν οι δυνάμεις της τάξης είναι η ανθρώπινη ζωή» (ταυτόχρονα ομολογώντας έτσι έμμεσα ότι η ελληνική αστυνομία υπό κανονικές συνθήκες δεν σέβεται την ανθρώπινη ζωή, και ότι χρειάζεται ειδικές οδηγίες προκειμένου να την σεβαστεί).

2) Ο Κώστας Καραμανλής παραδέχθηκε ρητά το λάθος του σχετικά με την υπόθεση του Βατοπεδίου.
Για όποιον έχει μάτια να δει και αυτιά για να ακούσει, είναι προφανές ότι επρόκειτο για μια «εξοστρακισμένη συγνώμη» για τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου. Τα στοιχεία για την υπόθεση του Βατοπεδίου ήταν γνωστά εδώ και τρεις μήνες, δεν προέκυψε κανένα νέο στοιχείο τις τελευταίες μέρες. Το μόνο νέο στοιχείο που είχε προκύψει ήταν η εξέγερση.

3) Η ίδια η ιερά επιστασία (ή όπως αλλιώς την λένε) της μονής Βατοπεδίου εξέδωσε ανακοίνωση και ζήτησε ταπεινά συγνώμη από τον ελληνικό λαό για τις πράξεις της, ενώ πριν ένα μήνα, όταν η επιτροπή της Βουλής είχε καλέσει τον Εφραίμ, αυτός προσήλθε και την αντιμετώπισε ειρωνικά και με θράσος αρνούμενος να απολογηθεί.

4) Ο Νικολά Σαρκοζί δήλωσε ρητά ότι ανησυχεί μήπως οι ταραχές εξαπλωθούν σε άλλες χώρες της ΕΕ και λίγες μέρες μετά απέσυρε νομοσχέδιο το οποίο θα «μεταρρύθμιζε» τη γαλλική εκπαίδευση.

5) Ο Μπερλουσκόνι απαγόρευσε τη χρήση δακρυγόνων από την ιταλική αστυνομία.

6) Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τάχθηκε ανεπιφύλακτα υπέρ της κατάργησης του θρησκευτικού όρκου στα δικαστήρια και εκφράστηκε ευνοϊκά για το διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, σε μια συγκυρία που κανείς δεν είχε θέσει άμεσα τέτοιο ζήτημα.

7) Συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, πιθανώς για να ξεπλύνουν κάπως την καταισχύνη από τη στάση του κόμματός τους απέναντι στην εξέγερση, έκαναν παρέμβαση στη Νομαρχία Αττικής κατά της κατάργησης της αργίας της Κυριακής για τα εμπορικά καταστήματα. Αντιστοίχως, η κυβέρνηση και τα επιμελητήρια εμφανώς τρομοκρατήθηκαν και άρχισαν να ρίχνουν ο ένας στον άλλο το μπαλάκι για να μη χρεωθεί κανείς τη σχετική απόφαση, και τελικά επέτρεψαν τη λειτουργία των μαγαζιών μόνο στο ιστορικό κέντρο διαβεβαιώνοντας σε όλους τους τόνους ότι αυτό δεν θα αποτελέσει προηγούμενο για το μέλλον.

Cool Τα αρμόδια υπουργεία ανακοινώνουν ότι μελετούν τη μείωση της θητείας και αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στα πανεπιστήμια.

Και όλα αυτά, επαναλαμβάνω, μόνο τις λίγες πρώτες μέρες μετά την εξέγερση, και ενώ είναι γνωστό (και το είχα ήδη γράψει στο πρώτο μου ποστ) ότι τα αποτελέσματα των εξεγέρσεων συχνά προκύπτουν αλλού, άλλοτε, έμμεσα, διαθλασμένα –άρα μπορούμε να αναμένουμε ακόμα περισσότερα στο μέλλον.

Αυτό αποδεικνύει ότι:
1) η εξέγερση [i]σαφώς και ήταν διάλογος και επικοινωνία, ο λόγος της ήταν εξαιρετικά εύγλωττος και σαφής[/i], τον άκουσαν όλοι με μεγάλη προσοχή και τώρα προσπαθούν να τον κατανοήσουν και να απαντήσουν σε αυτόν –ασχέτως αν μερικοί κάνουν το κορόιδο και δεν το παραδέχονται δημοσίως.

2) Η εξέγερση όχι μόνο ακούστηκε, αλλά πέτυχε μέσα σε λίγες μέρες σε επίπεδο καθαρά άμεσο, καθημερινό, ακόμα και στο επίπεδο της λεγόμενης «κεντρικής πολιτικής σκηνής», πράγματα τα οποία δεν έχουν πετύχει σαράντα προεκλογικά προγράμματα και ογδόντα εξεταστικές επιτροπές της Βουλής.

Όποιος έχει υπόψη του κάποια άλλη μορφή διαλόγου που να μπορεί να πετύχει έστω τα μισά από τα παραπάνω, δεν έχει παρά να μας την πει. Ή μάλλον, αντί να χάνει τον καιρό του να μας την πει, θα είναι ακόμα καλύτερο να την θέσει απλώς σε εφαρμογή. Εάν πετύχει, θα είμαι ο πρώτος που θα την χειροκροτήσω.

Επίσης,

3) Αυτό αποδεικνύει πόσο εκτός τόπου και χρόνου είναι ο ισχυρισμός –διατυπωμένος με παραπλήσιες εκφράσεις τουλάχιστον τρεις συζητητές σε αυτό εδώ το θρεντ- ότι η εξέγερση «άσκησε μονομερή βία για να επιβάλει μανιχαϊστικά στους άλλους την άποψή της». Ο ισχυρισμός αυτός προφανώς προέρχεται από ένα απόθεμα στερεότυπων αφηγήσεων που συνδέονται με τη «φρίκη της εξέγερσης» και ανασύρονται κάθε φορά αυτούσιες χωρίς καμία μέριμνα για το αν αντιστοιχούν πράγματι στην εκάστοτε πραγματικότητα. Ή, με ανάθεση της μέριμνας αυτής αποκλειστικά στα ελληνικά τηλεοπτικά δίκτυα.

Κατά τις μέρες της εξέγερσης, ουδείς απολύτως βιαιοπράγησε κατά ουδενός προκειμένου να τον αναγκάσει να υποστηρίξει την Α και όχι την Β άποψη. Πού το είδατε αυτό; Και γενικά, ουδείς απολύτως βιαιοπράγησε κατά ουδενός για οποιονδήποτε λόγο.
Κατά την εξέγερση αυτή, δεν προκλήθηκε ούτε μία γρατζουνιά σε ανθρώπους (εννοώ φυσικά από τους διαδηλωτές· από τους μπάτσους προκλήθηκαν δυστυχώς πολύ περισσότερα από γρατζουνιές –και εξακολουθούν να προκαλούνται). Όχι μόνο δεν προκλήθηκε, αλλά ούτε καν επιχειρήθηκε. Στην παράδοση του αντικαπιταλιστικού, ανταγωνιστικού ή όπως θέλετε πείτε το κινήματος, υπάρχει μία παραδοσιακή διάκριση ανάμεσα στη βία κατά προσώπων και τη βία κατά περιουσιών. Η όποια βία από τη μεριά αυτής της εξέγερσης ήταν αποκλειστικά του δεύτερου τύπου. Εξ ού είναι τελείως άστοχος ο παραλληλισμός με την ΕΟΚΑ, η οποία, κατά την αφήγηση που παρατέθηκε, σαφώς άσκησε βία και τρομοκράτηση εις βάρος ατόμων –πράγμα που ουδείς έπραξε στην Ελλάδα.
Και αυτή η καταστροφή περιουσιών, όμως, δεν είχε ουδόλως ως στόχο να «εξαναγκάσει» κανέναν να υιοθετήσει καμία άποψη. Είχε μόνο ως στόχο την επιτελεστική θέση στο δημόσιο χώρο μίας άποψης, η οποία ως τότε ήταν αποκλεισμένη από αυτόν και η οποία μόνο έτσι μπορούσε να εκφραστεί.
Όποιος λοιπόν επιθυμεί «πολυπρισματικότητα απόψεων», θα έπρεπε να είναι 100% με αυτή την εξέγερση. Η εξέγερση είναι αυτή που άνοιξε ένα χώρο για να εκφραστούν και να ακουστούν πολλά «πρίσματα» τα οποία ως τώρα ήταν υπαρκτά αλλά λογοκριμένα, χωρίς δυνατότητα έκφρασης.

Και ένα τελευταίο. Στην προηγούμενη παρέμβασή μου έλεγα ότι οι πιο παραγωγικοί διάλογοι και επικοινωνίες διεξάγονται συχνά χωρίς καν να συναντηθούν οι διαλεγόμενοι. Τις μέρες που μεσολάβησαν προέκυψε ακόμα ένα δείγμα τέτοιου διαλόγου. Οι καταληψίες του κινηματοθεάτρου «Ολύμπιον» στη Θεσσαλονίκη κυκλοφόρησαν ένα δωρεάν έντυπο με την επωνυμία «Ο Κουκουλοφόρος» (γραμμένο με την ίδια ακριβώς γραμματοσειρά που χρησιμοποιεί στην «ταυτότητά» της η καθημερινή εφημερίδα «Ο Αγγελιοφόρος»),
βλ. http://koukouloforos.wordpress.com/ ,

στο οποίο περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων ένα άρθρο με τον τίτλο «Καλώς ήλθατε στην όαση του πραγματικού».
Παρεμπιπτόντως, αυτός ο τίτλος από μόνος του είναι μία ακόμα λαμπρή ένδειξη της έκρηξης της συλλογικής ευφυίας, καθότι μαρτυρεί ότι όσοι τον επινόησαν όχι μόνο είναι ενήμεροι για το έργο του Σλάβοϊ Ζίζεκ, αλλά και το έχουν αφομοιώσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να κάνουν και ζιζεκικού τύπου καλαμπούρια με αυτό.
Διαβάζοντας το άρθρο αυτό, λοιπόν, πέρα από την κοινότητα της προβληματικής, διαπίστωσα ότι υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις ή πέντε προτάσεις που είναι ακριβώς ίδιες, ακόμα και στο επίπεδο της διατύπωσης, με αντίστοιχες προτάσεις από το δικό μου κείμενο με το οποίο άρχισε αυτή εδώ η ανταλλαγή.
Άραγε οι συντάκτες του τις είδαν και τις υιοθέτησαν, ή απλώς κατέληξαν στο ίδιο αποτέλεσμα από άλλο δρόμο;
Ό,τι και να συνέβη, αυτό αποτελεί ακόμα μια επιβεβαίωση ότι ένα πράγμα πήγε και ήρθε μεταξύ μας έστω ασυνείδητα, ότι κάποιοι άλλοι σκέφτηκαν με το δικό μου μυαλό και εγώ σκέφτηκα με τα μυαλά άλλων, χωρίς κανείς να συναντηθεί με κανέναν, χωρίς κανείς να ρωτήσει τον άλλο ή να ζητήσει τα «πνευματικά δικαιώματα», χωρίς καμία επίσημη διακήρυξη πίστης στον «διάλογο» και την «πολυπρισματικότητα», αλλά απλώς μέσα από την έμπρακτη επιτέλεση του διαλόγου.
Αυτή ακριβώς είναι η όαση του πραγματικού: το πραγματικό, όπως ξέρουμε, είναι αυτό που αντιστέκεται στη συμβολοποίηση, αλλά και ταυτόχρονα αυτό που παράγει άπειρες συμβολοποιήσεις χωρίς να εξαντλείται σε καμία συγκεκριμένη εξ αυτών. Η παραγωγή ορισμένων μόνο από αυτές τις άπειρες συμβολοποιήσεις είναι αυτό που έλαβε και λαμβάνει χώρα με τον «Κουκουλοφόρο», με το κάψιμο του δέντρου, με την κατάληψη της ΓΣΕΕ, της ΕΡΤ, της νομαρχίας Νοτιοανατολικού Αιγαίου, του δημαρχείου Αγρινίου, χθες του Ναυπλίου … Όποιος θέλει να πάρει μέρος σε αυτή τη γιορτή, σε αυτή τη γενναιόδωρη από κοινού παραγωγή του νοήματος, μπορεί να το κάνει με όποιον τρόπο βρίσκει αυτός πρόσφορο, ή να επινοήσει δικούς του τρόπους αν οι παραπάνω δεν του αρέσουν για οποιοδήποτε λόγο. Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, μπορεί να κοσκινίζει δέκα, είκοσι και τριάντα μέρες, κλαψουρίζοντας για τα φετίχ της ανταλλακτικής αξίας της «μόρφωσης» και της «ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας», το βιβλίο, και αγωνιώντας μήπως από καμία ξώφαλτση μολότωφ καεί κανένα σύγγραμμα διοικητικού δικαίου και βγουν με ελλιπή τεχνική κατάρτιση οι αυριανοί υπουργοί και συνήγοροι δολοφόνων.

Αρχικά δημοσιεύθηκε στο site το ΕΚΦ http://www.socialforum-media.gr/forum/viewtopic.php?t=9371&start=45
Η "πειραγμένη" φωτογραφία του "Faith for William's" στο flickr

και το καλύτερο σχόλιο:

Ahi llega un coche oficial
Con su bandera nacional
Medidas de seguridad
Policía nacional
Al otro lado, la acción
Es una manifestación
somos antiglobalisacion
CADA DÍA SOMOS MAS, CADA DÍA SOMOS MAS

από τον maurobozzoniph